Ten staropolski, weselny zwyczaj, jest znany od bardzo dawna. Mamy XXI wiek, a on nadal jest kultywowany. Od niego zaczyna się prawie każde polskie wesele. Powitanie chlebem i solą – wszystko, co należy o nim wiedzieć. Jak wygląda zwyczaj, wypowiadane formułki, weselne przesądy oraz symbolika chleba i soli
Spis treści:
Dlaczego chleb i sól?
Chleb i sól, to towary spożywcze, których obecność w gospodarstwie domowym od zawsze są niezbędne. Chodzi o szczęście związane z dobrobytem rodziny. Mając w domu chleb i sól, rodzina nie zazna głodu.
Chleb i sól są niezbędne, jeśli chodzi o wyżywienie każdej rodziny. Chleb jest w Polsce podstawowym produktem, spożywanym niemal do każdego posiłku. To produkt – symbol. Każdy, zanim odkroił pierwszą kromkę od bochenka, na jego spodzie kreślił nożem znak krzyża. Do dziś, choć już bardzo rzadko, funkcjonuje ten zwyczaj.
Sól, o czym nie każdy obecnie wie, niegdyś służyła głównie do konserwowania mięsa i żywności. Była bardzo ważnym produktem, niezbędnym w każdym domu. Kto miał sól – nie obawiał się, że żywność zepsuje się i jego rodzina nie będzie miała co jeść. Sól była konserwantem żywności aż do wynalezienia lodówki.
Kto wita parę młodą?
Parę młodą przed wejściem na miejsce wesela (salę weselną), witają rodzice obojga małżonków. A jeśli nie żyją – ich opiekunowie.
Powitanie chlebem i solą – na czym polega?
Rodzice trzymają w dłoniach tacę z chlebem. Jedno z nich mówi do młodych (poniższe formułki mogą się różnić, w zależności od regionu Polski):
– Witamy chlebem i solą, aby wam ich nigdy w życiu nie zabrakło. Panno młoda, co wybierasz – sól, chleb czy pana młodego?
Wtedy małżonka odpowiada wyuczoną, powtarzaną od bardzo dawna, zwyczajową formułkę:
– Chleb, sól i pana młodego, aby zarabiał na niego.
Albo:
– Pana młodego, a chleba i soli dorobimy się powoli.
Dwa kieliszki i weselne przesądy
Po wypowiedzeniu formułek, każdy z młodych małżonków odrywa nieduży kawałek chleba, nurza go w stojącym obok naczynku z solą i jzjada. Dla ułatwienia, często kawałek chleba jest już dyskretnie odkrojony.
Obok chleba stoją dwa identyczne, małe kieliszki. W jednym jest wódka, w drugim woda. Zwykle są ze sobą połączone wstążeczką. Kieliszki biorą do rąk małżonkowie i równocześnie wypijają ich zawartość. Dlaczego w jednym kieliszku jest woda, w drugim wódka? To jeden z przesądów weselnych. Ta osoba, która losowo wybierze kieliszek z wódką, będzie „rządzić” w małżeństwie.
Zaraz po opróżnieniu kieliszków, małżonkowie równocześnie rzucają za siebie puste kieliszki. Musi to być ruch skoordynowany, gdyż jak już napisaliśmy, kieliszki są ze sobą połączone krótką wstążeczką. Kieliszki muszą się roztrzaskać na kawałki, co wróży szczęście w małżeństwie. A gdyby któryś kieliszek się nie potłukł, zawsze znajdzie się ktoś z gości wesela (mężczyzna), który nastąpi butem na kieliszek.
Wszystko dzieje się na oczach weselnych gości, stojących trochę za (ze względów bezpieczeństwa musi być miejsce na rzucane kieliszki) oraz po bokach osób uczestniczących w tym staropolskim zwyczaju. Goście stojący dalej, nie słyszą wypowiadanych formułek, lecz świetnie wiedzą co państwo młodzi i ich rodzice mówią. Zaraz potem wszyscy wchodzą na weselną salę (pan młody winien małżonkę wnieść na rękach), gdzie rozpoczyna się uroczystość.
Chleb na wesele. Jaki powinien być weselny chleb?
Do powitania chlebem i solą, nie wykorzystuje się chlebów kupionych w sklepie. Taki okolicznościowy chlebek jest wykonany specjalnie na tę okazję przez piekarza. Według zwyczaju, powinien to być chleb na zakwasie, a na zewnątrz jest on pięknie udekorowany, odpowiednio uformowanymi kawałkami ciasta chlebowego. To oznacza, że każdy kawałek takiego chleba można zjeść.
Choć weselny chleb powinien być świeży i przywieziony z piekarni, w obecnych czasach niektórzy zamawiają go w Internecie. A ile kosztuje chleb weselny? Kilkadziesiąt złotych. Cena jest zależna od produktów z których został wykonany, ciężaru, szczegółów zdobienia oraz renomy piekarni.
Tekst ilustrujemy zdjęciami autentycznych weselnych chlebów, wykonanymi w różnych regionach Polski.
Powitanie chlebem i solą – tekst i zdjęcia: (c) Weselny Bywalec z AtrakcjeWeselne.com
Zobacz też:
> Popularne atrakcje weselne
> Ścianki dekoracyjne
> Pierwszy taniec